Mất quỹ lớp vì bị hack tài khoản: Người giữ quỹ có phải bồi hoàn?

1. Tóm tắt tình huống

Trong cuộc họp phụ huynh đầu năm, 40 phụ huynh thống nhất đóng mỗi người 1 triệu đồng vào tài khoản cá nhân của một phụ huynh được phân công làm thủ quỹ. Tổng cộng 40 triệu đồng.

Chỉ vài ngày sau, người giữ quỹ thông báo tài khoản ngân hàng “bị hack” và toàn bộ số tiền đã “bốc hơi”. Khi các phụ huynh yêu cầu làm việc với ngân hàng hoặc trình báo công an, người này không hợp tác, chỉ nói rằng “đã báo rồi” và cho rằng mình không phải chịu trách nhiệm.

Vậy trong trường hợp này, người giữ quỹ có phải hoàn trả toàn bộ số tiền 40 triệu đồng? Các phụ huynh có thể tố giác hành vi nào và quy trình xử lý đúng là gì?

2. Việc chuyển tiền quỹ lớp tạo thành hợp đồng giữ tài sản

Theo Điều 557 Bộ luật Dân sự 2015, khi phụ huynh chuyển tiền cho một người để giữ hộ, bảo quản và sử dụng đúng mục đích tập thể giao, thì giữa hai bên đã hình thành hợp đồng gửi giữ tài sản, dù chỉ bằng thỏa thuận miệng hoặc nhóm chat.

Người giữ tài sản có nghĩa vụ:

Bảo quản tài sản

Không được tự ý sử dụng

Hoàn trả đúng số tiền đã nhận

Chỉ được miễn trách nhiệm nếu chứng minh được thiệt hại do sự kiện bất khả kháng

➡ Vì vậy, từ thời điểm nhận 40 triệu đồng, phụ huynh giữ quỹ chịu trách nhiệm bảo đảm an toàn số tiền này.

3. Nói “tài khoản bị hack” không làm phát sinh miễn trừ trách nhiệm

Người giữ quỹ chỉ được miễn trách nhiệm nếu chứng minh được:

Có sự cố bảo mật thật sự từ phía ngân hàng

Có xác nhận của ngân hàng về giao dịch bất thường

Có biên bản tiếp nhận tố giác của công an

Có kết luận điều tra chứng minh bản thân không liên quan

Nếu không cung cấp được bất kỳ giấy tờ – chứng cứ nào, lời nói “bị hack” không có giá trị pháp lý và không miễn trừ nghĩa vụ bồi hoàn.

➡ Trong trường hợp không chứng minh được, người giữ quỹ vẫn phải trả lại toàn bộ 40 triệu đồng cho phụ huynh lớp.

4. Có dấu hiệu tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản?

Nếu người giữ quỹ:

Né tránh trách nhiệm

Không làm việc với ngân hàng

Không cung cấp chứng cứ bị hack

Không hoàn trả tiền dù được yêu cầu

Có dấu hiệu sử dụng tiền vào mục đích cá nhân

… thì hành vi này phù hợp với dấu hiệu tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, theo Điều 175 Bộ luật Hình sự.

Khung hình phạt có thể lên đến 3 năm tù (hoặc cao hơn nếu chiếm đoạt lớn hoặc gây ảnh hưởng nghiêm trọng).

5. Phụ huynh cần làm gì để bảo vệ quyền lợi của tập thể?

Bước 1 – Lập biên bản yêu cầu trả lại tiền

Ghi rõ số tiền đã nhận

Thời điểm nhận

Thời hạn yêu cầu hoàn trả

Yêu cầu cung cấp chứng cứ bị hack

Nên có chữ ký của các phụ huynh khác hoặc ban đại diện cha mẹ học sinh.

Bước 2 – Gửi văn bản cho người giữ quỹ

Thông báo rõ rằng nếu không hoàn trả, tập thể sẽ trình báo công an.

Bước 3 – Trình báo cơ quan công an

Nếu người giữ quỹ không hợp tác hoặc không hoàn trả, phụ huynh có quyền tố giác hành vi có dấu hiệu:

Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản (Điều 175 BLHS)

hoặc Chiếm giữ trái phép tài sản tùy vào tính chất vụ việc

Công an sẽ:

Làm việc với ngân hàng

Truy vết dòng tiền

Xác minh xem có bị hack thật hay không

Đánh giá hành vi chiếm đoạt (nếu có)

6. Kết luận

✔ Người giữ quỹ có trách nhiệm hoàn trả toàn bộ 40 triệu đồng, trừ khi họ chứng minh được sự cố hack là thật và nằm ngoài khả năng kiểm soát.
✘ Không thể viện lý do “không phải lỗi của tôi” để phủ nhận trách nhiệm.
✔ Phụ huynh hoàn toàn có quyền lập biên bản, yêu cầu hoàn trả và tố giác hành vi có dấu hiệu chiếm đoạt nếu người giữ quỹ không hợp tác.