Chưa đủ tuổi nghỉ hưu nhưng đã đóng BHXH 23 năm, có được rút một lần?

Tóm tắt tình huống

Một người lao động 51 tuổi, sau nhiều năm làm việc, sức khỏe giảm sút và muốn nghỉ việc sớm. Hiện tại, người này đã đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) được 23 năm. Câu hỏi đặt ra là: nếu nghỉ việc ở tuổi này, có được rút BHXH một lần ngay không, hay phải chờ đến tuổi nghỉ hưu?

1. Quy định mới về hưởng BHXH một lần

Theo Khoản 1 Điều 70 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 (có hiệu lực từ 1/7/2025), người lao động chỉ được rút BHXH một lần trong các trường hợp sau:
Đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ 15 năm đóng BHXH;
Ra nước ngoài định cư;
Mắc bệnh hiểm nghèo (ung thư, xơ gan mất bù, AIDS…);
Suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên hoặc khuyết tật đặc biệt nặng;
Đã đóng BHXH trước 1/7/2025 và sau 12 tháng không tiếp tục tham gia BHXH, tổng thời gian đóng chưa đủ 20 năm.
Như vậy, với người đã đóng 23 năm BHXH, không thuộc nhóm được rút BHXH một lần ngay sau khi nghỉ việc, vì thời gian đóng đã vượt quá 20 năm.

2. Hướng giải quyết khi chưa đủ tuổi nghỉ hưu

Trong trường hợp này, người lao động có 2 lựa chọn hợp pháp để bảo toàn quyền lợi:

Cách 1: Bảo lưu thời gian đóng BHXH
Theo Điều 71 Luật BHXH 2024, người nghỉ việc nhưng chưa đủ tuổi nghỉ hưu có thể giữ nguyên thời gian đã đóng BHXH mà không rút.
Khi đến tuổi nghỉ hưu (hiện tại: 61 tuổi 3 tháng đối với nam, 56 tuổi 8 tháng đối với nữ), người lao động có thể làm thủ tục hưởng lương hưu hàng tháng theo quy định.

Lợi ích của cách này:
Không mất quyền hưởng lương hưu trọn đời;
Được cấp thẻ BHYT miễn phí khi về hưu;
Được tăng lương hưu hằng năm theo điều chỉnh của Nhà nước;
Có chế độ tử tuất, trợ cấp mai táng khi qua đời.

Cách 2: Tiếp tục đóng BHXH tự nguyện
Nếu muốn nghỉ việc sớm nhưng vẫn muốn duy trì quyền lợi, người lao động có thể đóng BHXH tự nguyện cho khoảng thời gian còn lại đến khi đủ tuổi hưu.
Mức đóng: 22% mức thu nhập làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện (theo Điều 36 Luật BHXH 2024).
Nhà nước có chính sách hỗ trợ một phần mức đóng đối với một số nhóm đối tượng.

Lợi ích:
Người lao động vẫn đảm bảo đủ điều kiện hưởng lương hưu khi đến tuổi, không bị gián đoạn quyền lợi.
Linh hoạt trong mức thu nhập làm căn cứ đóng.

3. Vì sao không thể rút BHXH một lần ngay?

Luật mới được ban hành nhằm hạn chế tình trạng rút BHXH hàng loạt, giúp người lao động duy trì quyền được hưởng lương hưu — một chế độ an sinh dài hạn và ổn định.
Nếu được rút BHXH một lần sau 23 năm đóng, người lao động sẽ mất quyền hưởng lương hưu, thẻ BHYT miễn phí suốt đời, và chế độ tử tuất. Vì vậy, luật không cho phép rút một lần trong trường hợp đã đóng quá 20 năm mà chưa đủ tuổi.

4. Lời khuyên của luật sư

Trong trường hợp này, giải pháp tối ưu nhất là:
Nghỉ việc sớm nếu sức khỏe không đảm bảo;
Bảo lưu thời gian đóng BHXH hoặc đóng tiếp BHXH tự nguyện;
Khi đủ tuổi hưu, nộp hồ sơ để nhận lương hưu hàng tháng.
Đây là cách giúp người lao động giữ được thành quả sau nhiều năm đóng góp, bảo đảm cuộc sống ổn định về sau thay vì nhận một khoản tiền ngắn hạn rồi mất quyền lợi lâu dài.