Vì sao đâm bạn gây thương tích vẫn bị điều tra tội Giết người?

Tóm tắt tình huống

Gia đình anh B có cháu trai 19 tuổi bị khởi tố và tạm giam về tội Giết người, dù nạn nhân chỉ bị thương tích 56% và vẫn đang sống bình thường. Sự việc xảy ra khi hai nhóm thanh niên mâu thuẫn trên mạng xã hội rồi hẹn đánh nhau. Trong lúc xô xát, cháu của anh dùng dao đâm đối phương một nhát vào vai và một nhát vào bụng, sau đó bỏ chạy.

Gia đình thừa nhận việc đánh nhau và gây thương tích là sai, nhưng không hiểu vì sao không chết người mà lại bị điều tra với tội danh Giết người – tội đặc biệt nghiêm trọng.

1. Không phải cứ gây chết người mới bị truy cứu tội Giết người

Nhiều người lầm tưởng:

“Không chết người thì chỉ bị xử tội Cố ý gây thương tích.”

Tuy nhiên, pháp luật hình sự xác định tội danh dựa trên:

Ý chí chủ quan của người phạm tội

Hành vi và mức độ nguy hiểm

Vị trí tấn công trên cơ thể

Loại hung khí sử dụng

Việc nạn nhân không chết có phải ngoài ý muốn của người tấn công hay không

Điều đó có nghĩa là:
👉 Nếu người tấn công hướng đến hành vi có khả năng tước đoạt mạng sống, họ có thể bị xử tội Giết người dù nạn nhân may mắn sống sót.

2. Đâm vào vùng trọng yếu: có thể bị xem là Giết người chưa đạt

Ngày 31/12/2021, TAND Tối cao công bố Án lệ số 47/2021 về xác định tội danh khi bị cáo dùng dao đâm vào vùng trọng yếu của bị hại.

Bụng là vùng có cơ quan quan trọng: gan, dạ dày, mạch máu lớn.

Bị hại không chết được xác định là ngoài ý muốn chủ quan của bị cáo.

Trong trường hợp này, tòa án phải xác định tội Giết người (dạng phạm tội chưa đạt).

Năm 2023, Công văn 100 tiếp tục hướng dẫn:

“Vùng trọng yếu” là nơi có cơ quan quyết định sự sống: tim, gan, thận, não, động mạch chủ…

👉 Cháu của anh B đâm một nhát vào bụng – vùng trọng yếu.
👉 Đây là căn cứ để Cơ quan điều tra khởi tố tội Giết người, không phải Cố ý gây thương tích.

3. Tội Giết người chưa đạt và mức hình phạt

Điều 57 Bộ luật Hình sự quy định:

Nếu tội danh có khung cao nhất là tử hình hoặc chung thân → giai đoạn chưa đạt phạt tù không quá 20 năm.

Nếu là tù có thời hạn → không quá 3/4 mức tối đa.

Vì vậy, dù nạn nhân sống, cháu anh vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự với mức phạt dựa trên tội Giết người chưa đạt, không phải chỉ gây thương tích.

4. Có thể bị xử thêm tội liên quan đến sử dụng vũ khí

Theo Luật Quản lý, sử dụng vũ khí 2024 (hiệu lực 01/01/2025):

Dao có tính sát thương cao dùng vào mục đích gây thương tích trái pháp luật
→ được xem là vũ khí quân dụng (danh mục Thông tư 75/2024).

Do đó, người dùng dao để tấn công có thể bị xem xét thêm tội:

👉 Sử dụng trái phép vũ khí quân dụng (Điều 304 Bộ luật Hình sự).
Một tội danh bổ sung làm tăng mức độ nguy hiểm pháp lý.

Kết luận

Không cần gây chết người mới bị truy tố tội Giết người.

Đâm dao vào vùng trọng yếu được xem là hành vi có khả năng tước đoạt mạng sống.

Nạn nhân sống sót do được cứu chữa kịp thời không làm thay đổi tội danh.

Hành vi có thể bị xử lý theo tội Giết người chưa đạt, và có thể thêm tội liên quan đến vũ khí quân dụng.