Phú Thọ: Triệt phá đường dây lừa đảo hàng tỷ USD từ kinh doanh đa cấp tiền ảo PAYN

Ngày 11/8/2025, Công an tỉnh Phú Thọ thông tin về việc triệt phá một đường dây tội phạm xuyên quốc gia hoạt động dưới hình thức kinh doanh đa cấp tiền ảo PAYN, lừa đảo chiếm đoạt số tiền ước tính lên tới hàng tỷ USD từ hàng nghìn người trong và ngoài nước.

Hình thức hoạt động tinh vi

Theo điều tra ban đầu, đầu năm 2021, Nguyễn Văn Hạ (45 tuổi, trú tại Gia Lai) cùng đồng phạm đã lập trình đồng tiền ảo PaynetCoin (PAYN), vận hành trên nền tảng Blockchain, đồng thời xây dựng mô hình trả thưởng theo cấu trúc kim tự tháp – một dạng kinh doanh đa cấp trái phép.
Nhóm này tạo và điều hành các trang web như FMCPAY.com và AFF2024.com để đăng ký, kích hoạt các gói đầu tư. Người tham gia được hứa hẹn hưởng lãi suất từ 5% đến 9% mỗi tháng tùy gói, kèm theo hoa hồng khi lôi kéo thêm thành viên mới. Thực chất, đây là mô hình lấy tiền của người sau trả cho người trước, tiềm ẩn nguy cơ mất trắng toàn bộ vốn đầu tư.

Cách thức lôi kéo nhà đầu tư

Ngoài hình thức trả lãi, nhóm này còn sử dụng đồng PAYN để trả thưởng, khuyến khích nhà đầu tư đổi sang đồng tiền mã hóa USDT, từ đó quy đổi thành USD hoặc VND.
Nhằm tạo niềm tin, các đối tượng quảng bá rằng sàn giao dịch đã được đăng ký tại Mỹ, đồng PAYN có thể thanh toán vé máy bay, khách sạn… Tuy nhiên, cơ quan chức năng xác định không có đơn vị nào thực sự chấp nhận loại tiền này.
Để mở rộng mạng lưới, nhóm Hạ tổ chức hội thảo, lập nhóm kín trên mạng xã hội, đưa thông tin gian dối nhằm thu hút thêm người tham gia.

Quy mô và thiệt hại

Theo Cơ quan An ninh điều tra, đường dây đã lôi kéo được hàng nghìn người, huy động tổng số tiền hàng tỷ USD. Khi phá án, công an đã kê biên, phong tỏa nhiều tài sản có giá trị hàng nghìn tỷ đồng, bao gồm tiền mặt, ngoại tệ và bất động sản.

Khung pháp luật liên quan

Căn cứ thông tin ban đầu, hành vi của các bị can có dấu hiệu vi phạm:
Điều 217a Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017): Tội vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp, với mức phạt tù lên đến 5 năm hoặc phạt tiền đến 5 tỷ đồng đối với pháp nhân thương mại.
Điều 290 Bộ luật Hình sự 2015: Tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử để chiếm đoạt tài sản, khung hình phạt cao nhất tù chung thân nếu giá trị tài sản chiếm đoạt đặc biệt lớn.
Ngoài hình phạt chính, tòa án có thể áp dụng biện pháp tư pháp như tịch thu tài sản, buộc hoàn trả số tiền chiếm đoạt cho bị hại (nếu còn khả năng thu hồi).

Cảnh báo cho nhà đầu tư

Vụ việc là lời cảnh tỉnh đối với những ai tham gia các dự án tiền ảo hoặc kinh doanh đa cấp không được cấp phép. Tại Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước và Bộ Công an đều đã cảnh báo: tiền ảo không phải là phương tiện thanh toán hợp pháp, các hoạt động huy động vốn, trả lãi bằng tiền ảo đều tiềm ẩn rủi ro cao và có thể vi phạm pháp luật.
Người dân cần kiểm tra kỹ tính pháp lý của dự án, tránh đầu tư theo lời mời gọi “lãi suất cao – rủi ro thấp”, nhất là các mô hình đa cấp trực tuyến.