Nhà hàng từ chối xuất hóa đơn VAT nếu không trả thêm tiền: Đúng hay sai?

Tóm tắt tình huống

Một nhóm khách đi ăn tại nhà hàng với hóa đơn gần 8 triệu đồng. Khi yêu cầu xuất hóa đơn giá trị gia tăng (VAT), phía nhà hàng yêu cầu trả thêm 10% với lý do “giá trong menu chưa bao gồm VAT”. Khách hàng không đồng ý vì cho rằng việc xuất hóa đơn là nghĩa vụ của người bán và không thể thu thêm tiền sau khi đã thanh toán. Vậy trong trường hợp này, nhà hàng làm đúng hay sai quy định pháp luật?

1. Nhà hàng có nghĩa vụ xuất hóa đơn khi khách yêu cầu

Theo quy định của Luật Quản lý thuế và Luật Thuế giá trị gia tăng, tổ chức, cá nhân kinh doanh khi bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ bắt buộc phải lập hóa đơn và giao cho người mua nếu có phát sinh giao dịch.

Việc xuất hóa đơn không phụ thuộc vào việc khách có yêu cầu hay không. Việc không xuất hóa đơn hoặc từ chối xuất hóa đơn khi khách yêu cầu là hành vi vi phạm pháp luật thuế và có thể bị xử phạt hành chính.

2. Giá trong thực đơn có bắt buộc phải bao gồm VAT không?

Pháp luật hiện hành không bắt buộc tất cả cơ sở kinh doanh phải niêm yết giá đã bao gồm thuế VAT, trừ một số trường hợp đặc thù theo Luật Giá.

Tuy nhiên:

Nếu giá niêm yết không ghi rõ “chưa bao gồm VAT”, người tiêu dùng có quyền hiểu rằng giá đó đã bao gồm đầy đủ các loại thuế, phí.

Nếu nhà hàng muốn thu thêm 10% VAT thì phải thông báo rõ ràng, minh bạch trước khi khách sử dụng dịch vụ (ví dụ: ghi rõ trên menu “giá chưa bao gồm VAT”).

Việc chỉ thông báo sau khi khách đã ăn xong là không minh bạch, có dấu hiệu gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng.

3. Nhà hàng có được thu thêm 10% VAT khi khách yêu cầu hóa đơn?

Câu trả lời là chỉ được thu thêm nếu đã thông báo rõ ràng ngay từ đầu.

Cụ thể:

Nếu menu ghi rõ giá chưa bao gồm VAT → nhà hàng được thu thêm thuế khi xuất hóa đơn.

Nếu menu không ghi rõ hoặc không có thông tin nào về việc cộng thêm thuế → nhà hàng không được yêu cầu khách trả thêm tiền khi xuất hóa đơn.

Việc thu thêm tiền trong trường hợp này có thể bị xem là vi phạm quy định về niêm yết giá và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

4. Người tiêu dùng nên làm gì để bảo vệ quyền lợi?

Nếu rơi vào tình huống tương tự, người tiêu dùng có thể:

Yêu cầu nhà hàng xuất hóa đơn đúng quy định mà không thu thêm tiền nếu không có thông báo rõ ràng từ trước.

Lưu lại bằng chứng như hóa đơn thanh toán, hình ảnh menu, tin nhắn trao đổi.

Phản ánh đến cơ quan chức năng như:

Chi cục Quản lý thị trường;

Sở Công Thương;

Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng địa phương.

Trường hợp cần thiết, có thể gửi phản ánh qua cổng dịch vụ công hoặc đường dây nóng của ngành thuế.

Kết luận

Việc xuất hóa đơn là nghĩa vụ của nhà hàng, không phải “dịch vụ cộng thêm”. Nếu nhà hàng không thông báo rõ ràng việc giá chưa bao gồm VAT mà vẫn thu thêm tiền khi xuất hóa đơn, thì hành vi này là không phù hợp quy định pháp luật. Người tiêu dùng hoàn toàn có quyền từ chối và phản ánh để được bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình.