Hướng dẫn chi tiết cách tính lương hưu theo quy định mới từ 1/7/2025

📝 Tóm tắt tình huống

Một lao động nam làm bảo vệ tại trường học từ tháng 2/2009, đã đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc 17 năm và dự kiến nghỉ hưu tháng 4/2026. Trước đây, người lao động phải đóng tối thiểu 20 năm mới được nhận lương hưu. Tuy nhiên, Luật BHXH sửa đổi có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 cho phép hưởng lương hưu khi đủ 15 năm đóng BHXH. Người lao động muốn biết điều kiện và cách tính lương hưu trong trường hợp này.

1. Căn cứ pháp lý mới về điều kiện hưởng lương hưu

Theo khoản 1 Điều 66 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 (có hiệu lực từ 1/7/2025), điều kiện hưởng lương hưu được điều chỉnh như sau:
Lao động nữ: được hưởng lương hưu khi có từ 15 năm đóng BHXH trở lên và đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định.
Lao động nam: được hưởng lương hưu khi có từ 15 năm đóng BHXH trở lên và đủ tuổi nghỉ hưu.
👉 Đây là điểm mới quan trọng, giúp nhiều người lao động (đặc biệt trong khu vực công ích, lao động giản đơn) có cơ hội được nhận lương hưu thay vì phải rút BHXH một lần.

2. Cách tính mức lương hưu hàng tháng

🔸 Lao động nữ

45% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH ứng với 15 năm đóng BHXH.
Từ năm thứ 16 trở đi, cộng thêm 2%/năm.
Tối đa không quá 75% mức bình quân tiền lương.

🔸 Lao động nam

45% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH ứng với 20 năm đóng BHXH.
Nếu chỉ có từ 15 đến dưới 20 năm đóng BHXH, hưởng 40% cho 15 năm, sau đó +1% cho mỗi năm thêm.
Nếu từ 20 năm trở lên, mỗi năm tăng 2% (tối đa 75%).
👉 Trường hợp người lao động có 17 năm đóng BHXH:
Mức hưởng = 40% (15 năm) + 2 năm x 1% = 42% mức bình quân tiền lương.

3. Cách tính bình quân tiền lương để hưởng lương hưu

Theo quy định tại Điều 68 và 72 Luật BHXH 2024:

Thời điểm bắt đầu đóng BHXH Số năm tính bình quân tiền lương
01/01/2007 – 31/12/2015 10 năm cuối trước khi nghỉ hưu
01/01/2016 – 31/12/2019 15 năm cuối
01/01/2020 – 31/12/2024 20 năm cuối
Sau 01/01/2025 Toàn bộ thời gian đóng BHXH

Vì người lao động trong tình huống bắt đầu đóng BHXH từ 2009 nên bình quân tiền lương 10 năm cuối sẽ được dùng để tính lương hưu. Ngoài ra, tiền lương này được điều chỉnh theo chỉ số giá tiêu dùng tại thời điểm nghỉ hưu để đảm bảo giá trị thực.

4. Mức hưởng tối đa và trợ cấp thêm

Mức lương hưu tối đa là 75% mức bình quân tiền lương.
Nếu đóng BHXH vượt thời gian tương ứng với mức hưởng tối đa, người lao động được trợ cấp 0,5 tháng lương bình quân cho mỗi năm vượt.
Ngoài ra, sau khi nghỉ hưu, người lao động được cấp thẻ BHYT với mức hưởng 95% chi phí khám chữa bệnh.

5. Hồ sơ và thủ tục hưởng lương hưu

Theo Điều 77 Luật BHXH 2024, hồ sơ bao gồm:
🪪 Sổ BHXH (đã chốt thời gian đóng).
📄 Văn bản chấm dứt hợp đồng lao động.
📝 Tờ khai cá nhân theo mẫu.
Doanh nghiệp hoặc người lao động có thể nộp hồ sơ trước 20 ngày so với thời điểm đủ điều kiện nghỉ hưu. Trong vòng 20 ngày kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ, cơ quan BHXH sẽ giải quyết chế độ. Nếu từ chối phải có văn bản nêu rõ lý do.

6. Kết luận

✔ Từ 1/7/2025, người lao động có từ 15 năm đóng BHXH trở lên đã có thể nhận lương hưu khi đủ tuổi nghỉ.
✔ Với 17 năm đóng BHXH, mức hưởng lương hưu sẽ khoảng 42% mức bình quân tiền lương.
✔ Tiền lương bình quân tính theo 10 năm cuối (với người đóng BHXH từ 2009).
✔ Người lao động nên kiểm tra quá trình đóng, hoàn thiện hồ sơ sớm để được giải quyết chế độ đúng hạn.