Doanh nghiệp có được sa thải người lao động nghỉ thai sản, nuôi con nhỏ?

Nhiều người lao động, đặc biệt là nữ giới, lo ngại nguy cơ mất việc hoặc bị ép nghỉ khi đang trong thời kỳ mang thai, nghỉ thai sản hoặc đang nuôi con nhỏ. Tuy nhiên, pháp luật hiện hành đã có những quy định rõ ràng để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của nhóm lao động đặc thù này. Vậy doanh nghiệp có được quyền chấm dứt hợp đồng, sa thải trong các trường hợp trên không?

1. Pháp luật bảo vệ người lao động nữ ra sao?

Theo Điều 137 và Điều 140 Bộ luật Lao động 2019, người lao động nữ mang thai, nghỉ thai sản hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi được pháp luật bảo vệ đặc biệt, cụ thể:
Không được sa thải hoặc đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, trừ khi người lao động tự ý bỏ việc hoặc vi phạm nghiêm trọng kỷ luật.
Không được bố trí làm việc nặng nhọc, độc hại hoặc tăng ca, làm đêm trong thời gian mang thai hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng.
Không được xử lý kỷ luật nếu hành vi vi phạm xảy ra trong thời gian thai sản hoặc nuôi con nhỏ mà chưa kết thúc thời gian được nghỉ.

2. Doanh nghiệp có được đơn phương chấm dứt hợp đồng khi lao động nữ đang nuôi con nhỏ?

Không được. Điều 137 Bộ luật Lao động 2019 quy định rõ:
“Người sử dụng lao động không được sa thải hoặc đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động với lao động nữ vì lý do kết hôn, mang thai, nghỉ thai sản, nuôi con dưới 12 tháng tuổi…”
Trừ các trường hợp sau đây:
Doanh nghiệp giải thể, phá sản, chấm dứt hoạt động.
Người lao động có hành vi vi phạm nghiêm trọng, được xử lý theo đúng quy trình kỷ luật lao động.
Hết hạn hợp đồng và không gia hạn (vẫn phải bảo đảm đúng quy trình).

3. Quyền lợi của người lao động đang nuôi con nhỏ

Người lao động đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi được hưởng một số chế độ ưu tiên:
Được nghỉ thêm 60 phút mỗi ngày để chăm sóc con mà vẫn hưởng nguyên lương.
Không phải làm thêm giờ, làm đêm hoặc đi công tác xa, nếu không đồng ý.
Không bị xử lý kỷ luật nếu vi phạm trong thời gian nghỉ thai sản, trừ khi có hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng.

4. Doanh nghiệp sa thải trái luật – Hậu quả pháp lý

Nếu doanh nghiệp sa thải hoặc chấm dứt hợp đồng trái luật với lao động đang mang thai hoặc nuôi con nhỏ:
Bị buộc nhận người lao động trở lại làm việc.
Phải bồi thường toàn bộ tiền lương, BHXH, BHYT trong thời gian không được làm việc.
Phải trả thêm ít nhất 2 tháng lương.
Có thể bị xử phạt vi phạm hành chính từ 20 – 40 triệu đồng theo Nghị định 12/2022/NĐ-CP.

5. Lời khuyên cho người lao động và doanh nghiệp

Người lao động nên lưu giữ toàn bộ giấy tờ thai sản, giấy khai sinh, giấy xác nhận nuôi con nhỏ để làm căn cứ khi bị chấm dứt hợp đồng hoặc xử lý kỷ luật.
Doanh nghiệp cần tuân thủ nghiêm các quy định về lao động nữ, tránh các hành vi kỳ thị, phân biệt hoặc chấm dứt trái luật dẫn đến rủi ro pháp lý.

Kết luận

Người lao động đang trong thời kỳ nghỉ thai sản hoặc nuôi con nhỏ được pháp luật bảo vệ chặt chẽ. Doanh nghiệp không được sa thải hay chấm dứt hợp đồng trái luật nếu không muốn đối mặt với các hậu quả nghiêm trọng về pháp lý và uy tín.

Cần tư vấn về quyền lợi thai sản, tranh chấp lao động hoặc xử lý kỷ luật đúng luật? Liên hệ đội ngũ tư vấn pháp lý của chúng tôi:
Hotline: 0943.612.538
Email: khaitanghong@gmail.com