Bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng – Ai phải chịu trách nhiệm và trong trường hợp nào?

Không ít trường hợp thiệt hại xảy ra mà giữa các bên không hề có hợp đồng. Ví dụ như gây tai nạn giao thông, làm hỏng tài sản của người khác, gây tổn hại đến sức khỏe… Trong các trường hợp này, người gây thiệt hại vẫn có thể bị yêu cầu bồi thường dân sự ngoài hợp đồng. Vậy quy định cụ thể của pháp luật như thế nào?

1. Bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng là gì?

Theo Điều 584 Bộ luật Dân sự 2015, đây là trách nhiệm bồi thường thiệt hại phát sinh không dựa trên hợp đồng, mà do một hành vi trái pháp luật của người gây ra.
Người nào có hành vi xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tài sản, quyền và lợi ích hợp pháp của người khác đều có thể bị buộc bồi thường.

2. Điều kiện để phát sinh trách nhiệm bồi thường

Để người gây thiệt hại phải bồi thường, cần đủ 4 yếu tố:
Có hành vi trái pháp luật (ví dụ: đập phá tài sản, vi phạm quy định giao thông…)
Có thiệt hại thực tế xảy ra (vật chất, tinh thần, sức khỏe…)
Có mối quan hệ nhân quả giữa hành vi và thiệt hại
Người gây thiệt hại có lỗi (cố ý hoặc vô ý)
Lưu ý: Trong một số trường hợp đặc biệt, người không có lỗi vẫn phải bồi thường (ví dụ: chủ sở hữu vật nuôi gây thiệt hại, phương tiện vận tải gây tai nạn dù đã chấp hành đúng quy định).

3. Các loại thiệt hại được bồi thường

Theo quy định tại Điều 585 – 591 BLDS, thiệt hại có thể bao gồm:
Thiệt hại về tài sản: tổn thất vật chất, chi phí khắc phục, sửa chữa…
Thiệt hại về sức khỏe: chi phí chữa bệnh, phục hồi chức năng, thu nhập bị mất…
Thiệt hại về tính mạng: mai táng phí, cấp dưỡng cho người phụ thuộc…
Thiệt hại về danh dự, nhân phẩm, uy tín: theo mức độ tổn hại thực tế.

4. Ai là người có trách nhiệm bồi thường?

Người trực tiếp gây thiệt hại (hoặc người giám hộ nếu người gây thiệt hại là trẻ vị thành niên, người mất năng lực hành vi).
Người có tài sản hoặc phương tiện gây thiệt hại (chủ xe, chủ nhà…).
Trường hợp nhiều người cùng gây thiệt hại, thì cùng liên đới chịu trách nhiệm bồi thường.

5. Thời hiệu yêu cầu bồi thường

Thời hiệu khởi kiện là 3 năm, kể từ ngày người bị thiệt hại biết được quyền lợi của mình bị xâm phạm (Điều 588 BLDS).

Kết luận

Dù không có hợp đồng, pháp luật vẫn có cơ chế buộc người gây thiệt hại chịu trách nhiệm bồi thường ngoài hợp đồng. Để bảo vệ quyền lợi của mình, người bị thiệt hại cần thu thập đầy đủ bằng chứng và thực hiện đúng thủ tục yêu cầu.

Bạn cần tư vấn về bồi thường ngoài hợp đồng?
📞 Hotline: 0943.612.538
📧 Email: khaitanghong@gmail.com