Luật Bảo hiểm xã hội mới sẽ tác động thế nào đến chủ hộ kinh doanh?

Quy định mới từ ngày 1/7/2025

Theo Luật Bảo hiểm xã hội 2024, từ ngày 01/7/2025, chủ hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh sẽ thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc. Đây là điểm thay đổi quan trọng, đánh dấu bước mở rộng đối tượng tham gia BHXH, nhằm bao phủ an sinh xã hội toàn diện hơn.
Tuy nhiên, không phải tất cả các hộ đều áp dụng ngay. Nếu chủ hộ có đăng ký kinh doanh và nộp thuế theo phương pháp kê khai, sẽ phải tham gia từ năm 2025. Trong khi đó, các hộ kinh doanh có đăng ký nhưng không kê khai thuế sẽ được lùi thời điểm tham gia đến 01/7/2029.

Mức đóng BHXH bắt buộc của chủ hộ kinh doanh

Chủ hộ kinh doanh khi tham gia BHXH bắt buộc sẽ phải đóng tổng cộng 29,5% mức tiền lương tham chiếu, gồm:
22% vào quỹ hưu trí và tử tuất.
3% vào quỹ ốm đau, thai sản.
4,5% vào quỹ bảo hiểm y tế.
Mức lương làm căn cứ đóng có thể lựa chọn từ mức lương cơ sở (hiện là 2.340.000 đồng/tháng) đến 20 lần mức lương cơ sở.
Mức đóng thấp nhất: 29,5% × 2.340.000 = 690.300 đồng/tháng.
Mức đóng cao nhất: khoảng 13,8 triệu đồng/tháng. Chủ hộ có thể đóng hàng tháng, 3 tháng hoặc 6 tháng một lần, tùy điều kiện kinh tế.

Quyền lợi mà chủ hộ kinh doanh được hưởng

Khi tham gia BHXH bắt buộc, chủ hộ kinh doanh sẽ được hưởng đầy đủ các chế độ như người lao động, bao gồm:
Chế độ ốm đau: được trợ cấp khi phải nghỉ việc do bệnh tật.
Chế độ thai sản: áp dụng khi sinh con, nhận con nuôi hoặc nghỉ dưỡng sức sau sinh.
Chế độ hưu trí: được nhận lương hưu khi đủ điều kiện tuổi và thời gian đóng.
Chế độ tử tuất: thân nhân được nhận trợ cấp mai táng, trợ cấp tuất hàng tháng hoặc một lần.
Bảo hiểm y tế: được chi trả khi khám chữa bệnh trong phạm vi BHYT.
Việc mở rộng đối tượng BHXH bắt buộc cho chủ hộ kinh doanh không chỉ giúp chủ hộ có lưới an sinh lâu dài, mà còn bảo đảm công bằng với người lao động làm công ăn lương.

Tác động đến chủ hộ kinh doanh

Chi phí tài chính: Hộ kinh doanh sẽ phải tính thêm khoản chi phí cố định hàng tháng cho BHXH.
Thay đổi quản lý: Chủ hộ cần thực hiện thủ tục tham gia, kê khai và nộp BHXH đúng quy định.
An sinh lâu dài: Chủ hộ có thêm quyền lợi hưu trí, y tế và bảo vệ trong các rủi ro ốm đau, thai sản.
Rủi ro xử phạt: Nếu thuộc diện bắt buộc mà không tham gia, chủ hộ có thể bị xử phạt vi phạm hành chính.

Kết luận

Luật BHXH mới đánh dấu sự mở rộng đối tượng tham gia an sinh xã hội và trực tiếp tác động đến hàng triệu chủ hộ kinh doanh. Dù chi phí đóng góp ban đầu có thể là gánh nặng, nhưng đổi lại, chủ hộ được đảm bảo quyền lợi lâu dài, an toàn về tài chính và y tế.
Chủ hộ kinh doanh nên chủ động tìm hiểu, đăng ký tham gia đúng hạn để vừa tuân thủ pháp luật, vừa bảo vệ lợi ích cho bản thân và gia đình.