Không làm di chúc, tài sản của tôi có bị chia cho họ hàng hay không?

Nhiều người cho rằng khi qua đời mà không để lại di chúc, tài sản sẽ bị chia cho họ hàng nội ngoại. Điều này khiến không ít bậc cha mẹ lo lắng, nhất là những người muốn để lại toàn bộ tài sản cho các con. Vậy thực tế pháp luật quy định thế nào?

Không lập di chúc: Tài sản chỉ chia cho người thừa kế hàng thứ nhất

Theo điểm a khoản 1 Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015, người thừa kế theo pháp luật thuộc hàng thừa kế thứ nhất gồm:

Vợ hoặc chồng

Cha mẹ ruột hoặc cha mẹ nuôi

Con ruột hoặc con nuôi

Anh chị em ruột của bạn, cô dì chú bác… KHÔNG thuộc hàng thừa kế thứ nhất, nên hoàn toàn không được chia tài sản nếu bạn không để lại di chúc.

➡️ Kết luận:
Nếu bạn qua đời mà không có di chúc, toàn bộ tài sản của bạn sẽ chỉ chia cho 3 người con ruột (nếu họ còn sống tại thời điểm mở thừa kế). Họ hàng không được hưởng phần nào.

Muốn tài sản chỉ dành cho các con, có cần lập di chúc không?

Pháp luật đã mặc định con ruột là người thừa kế hàng thứ nhất, tuy nhiên nếu bạn muốn đảm bảo chắc chắn 100% thì việc lập di chúc vẫn rất cần thiết vì:

1. Di chúc giúp tránh tranh chấp, tránh người lạ đứng tên xen vào

Trong thực tế, nhiều vụ tranh chấp xảy ra khi:

Có người nhận là con nuôi

Có cha mẹ già hoặc người thân xa đột ngột yêu cầu chia phần

Có tranh cãi về việc tài sản là riêng hay chung

Di chúc hợp pháp sẽ giúp loại trừ toàn bộ rủi ro này.

2. Đảm bảo chia đúng theo ý muốn, không bị chia đều theo pháp luật

Nếu không có di chúc, tài sản phải chia đều cho 3 người con, trừ khi có tranh chấp về nguồn gốc tài sản.

Nếu bạn muốn:

chia không đều, hoặc

chỉ để lại cho 1–2 người con, hoặc

dành phần cho cháu…

⇒ thì bắt buộc phải lập di chúc.

Điều kiện để di chúc được công nhận hợp pháp (Điều 630 BLDS 2015)

Một di chúc hợp pháp phải thỏa mãn:

1. Người lập di chúc minh mẫn, không bị lừa dối, ép buộc

Đây là điều kiện quan trọng nhất.

2. Nội dung không vi phạm pháp luật, không trái đạo đức xã hội
3. Hình thức hợp lệ

Bạn có thể chọn một trong hai hình thức:

✔ Di chúc bằng văn bản

Có công chứng (an toàn nhất)

Hoặc không công chứng (nhưng phải đáp ứng đầy đủ điều kiện ở khoản 1)

✔ Di chúc miệng

Chỉ được dùng khi tính mạng bị đe dọa, phải có 2 người làm chứng, ghi chép lại và công chứng trong 5 ngày.

Nếu bạn muốn tài sản 100% thuộc về các con, giải pháp tốt nhất là:

✔ Lập di chúc bằng văn bản và công chứng.

Ưu điểm:

Giá trị pháp lý vững nhất

Không tranh chấp hình thức

Không bị vô hiệu theo thời gian

Công chứng viên hướng dẫn đảm bảo đúng luật

Chỉ cần mang:

CMND/CCCD

Sổ hộ khẩu

Giấy tờ nhà, đất, tài sản khác

Dự kiến danh sách người được hưởng

đến văn phòng công chứng để lập.

Kết luận quan trọng

❌ Không lập di chúc thì họ hàng không có quyền đòi chia tài sản

✔ Tài sản chỉ chia cho các con của bạn

✔ Nếu muốn chắc chắn, minh bạch, giảm tranh chấp → nên lập di chúc bằng văn bản có công chứng