Góp tiền sửa nhà với gia đình chồng, con dâu có thể đòi lại khi ly hôn?

Tóm tắt tình huống

Một người vợ cùng chồng bỏ 1,2 tỷ đồng – tiền tiết kiệm chung – để cải tạo căn hộ của bố mẹ chồng. Hai năm sau ly hôn, người chồng cho rằng nhà là tài sản riêng của gia đình anh, việc sửa nhà đã “hao mòn theo thời gian” nên từ chối trả lại chi phí sửa chữa. Người vợ muốn biết có thể khởi kiện đòi lại phần tiền mình đã đóng góp hay không.

Căn hộ thuộc quyền sở hữu của ai?

Theo Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, tài sản của vợ chồng được chia làm hai nhóm: tài sản chung và tài sản riêng.

Căn hộ trong trường hợp này thuộc sở hữu của bố mẹ chồng, tức là tài sản riêng của người khác, không phải tài sản chung của vợ chồng.

Tuy nhiên, khoản tiền 1,2 tỷ dùng để sửa chữa nhà lại là tài sản chung của hai vợ chồng, được hình thành từ thu nhập hợp pháp trong thời kỳ hôn nhân. Vì vậy, dù căn hộ không phải tài sản chung, giá trị phần cải tạo – sửa chữa vẫn được pháp luật bảo vệ như một dạng tài sản chung vợ chồng gắn liền với tài sản của người thứ ba.

Vợ có quyền đòi lại phần tiền sửa nhà không?

Câu trả lời là có.

Theo Điều 33 và Điều 59 Luật Hôn nhân và Gia đình, khi ly hôn, tài sản chung của vợ chồng được chia theo nguyên tắc:

Chia đôi nhưng có tính đến công sức đóng góp của mỗi bên.

Tài sản không thể chia bằng hiện vật thì chia theo giá trị.

Phần cải tạo căn hộ (ốp lát, xây sửa, hệ thống điện nước, nội thất gắn liền tường…) được xem là tài sản chung đã làm tăng giá trị căn nhà. Khi ly hôn, tòa án định giá giá trị phần cải tạo, sau đó chia đôi cho hai người.

Ví dụ:
Nếu hội đồng định giá xác định phần cải tạo còn giá trị 1 tỷ đồng, tòa có thể tuyên:

Chồng tiếp tục sử dụng căn hộ (vì là tài sản của bố mẹ chồng)

Nhưng phải trả lại cho vợ 500 triệu đồng, tương ứng giá trị phần cô được hưởng.

Lập luận của chồng về việc “vợ đã ở và hưởng giá trị hao mòn” không phải căn cứ pháp lý, và không làm mất quyền yêu cầu chia tài sản của người vợ.

Cần chuẩn bị gì khi yêu cầu tòa án giải quyết?

Người vợ cần chứng minh khoản tiền bỏ ra sửa nhà là tài sản chung đã được sử dụng để cải tạo căn hộ. Càng có nhiều bằng chứng, khả năng được tòa chấp nhận càng cao.

Những giấy tờ nên chuẩn bị gồm:

Hóa đơn mua vật liệu, nội thất.

Hợp đồng cải tạo, sửa chữa nhà.

Sao kê chuyển khoản thanh toán.

Tin nhắn, email trao đổi với nhà thầu.

Hình ảnh trước – sau khi sửa chữa.

Nhân chứng (nếu có).

Nếu không giữ hóa đơn, vẫn có thể dùng bằng chứng gián tiếp như: ảnh chụp thi công, video, lời khai của thợ thi công…

Tòa án sẽ giải quyết theo cách nào?

Theo quy định, tòa án:

Định giá giá trị phần cải tạo (không định giá căn hộ vì đó là tài sản của bố mẹ chồng).

Xác định đây là tài sản chung do hai vợ chồng tạo lập.

Chia theo giá trị (thường chia đôi).

Bên tiếp tục sở hữu căn hộ (gia đình chồng) phải hoàn trả phần giá trị tương ứng cho người vợ.

Nghĩa là, người vợ có quyền đòi lại phần tiền sửa nhà, và tòa sẽ xem xét dựa trên chứng cứ.

Kết luận

1,2 tỷ đồng sửa nhà là tài sản chung vợ chồng, dù căn hộ là tài sản của bố mẹ chồng.

Khi ly hôn, người vợ hoàn toàn có quyền yêu cầu chia giá trị phần cải tạo.

Tòa án sẽ chia theo giá trị dựa trên định giá thực tế.

Việc “hao mòn” như chồng nói không làm mất quyền đòi lại tiền.

Nên thu thập đầy đủ chứng cứ chi tiêu để bảo vệ quyền lợi khi khởi kiện.