Chồng cũ không cấp dưỡng nuôi con, người mẹ có quyền cấm thăm con không?

Tóm tắt tình huống:

Người vợ sau khi ly hôn được Tòa án giao quyền nuôi con gái 6 tháng tuổi. Chồng cũ bị buộc cấp dưỡng 3 triệu đồng/tháng nhưng suốt hai năm không thực hiện nghĩa vụ. Dù vậy, anh ta vẫn thường xuyên đến thăm con và có những lời nói gây ảnh hưởng tâm lý, chê bai người mẹ. Người vợ muốn biết liệu mình có quyền cấm chồng cũ thăm con do không thực hiện cấp dưỡng hay không.

1. Nghĩa vụ và quyền của cha mẹ sau khi ly hôn

Theo Điều 82 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, cha hoặc mẹ không trực tiếp nuôi con vẫn có quyền và nghĩa vụ thăm nom con sau khi ly hôn, đồng thời có nghĩa vụ cấp dưỡng để bảo đảm cuộc sống cho con.

Tuy nhiên, hai nghĩa vụ này độc lập với nhau – nghĩa là dù người cha không cấp dưỡng, anh ta vẫn có quyền thăm con, trừ khi Tòa án có quyết định hạn chế.

2. Khi nào được hạn chế quyền thăm nom con

Theo khoản 3 Điều 82, nếu cha hoặc mẹ lạm dụng việc thăm con để:

Cản trở người đang trực tiếp nuôi con thực hiện nghĩa vụ chăm sóc;

Gây ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của con;

Có hành vi bạo lực, xúc phạm, gây bất ổn tâm lý cho con hoặc người nuôi con —

Người trực tiếp nuôi có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế quyền thăm nom.

Khi đó, Tòa có thể:

Giới hạn thời gian, địa điểm, tần suất thăm con;

Cấm tiếp xúc trong thời gian nhất định;

Quy định người thứ ba chứng kiến việc thăm con (nếu cần thiết).

3. Xử lý khi chồng cũ không cấp dưỡng

Hành vi trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng là vi phạm pháp luật. Bạn có thể:

Làm đơn yêu cầu thi hành án tại cơ quan thi hành án dân sự nơi chồng cũ cư trú để buộc thực hiện nghĩa vụ.

Trường hợp cố tình không chấp hành, người vi phạm có thể bị:

Phạt tiền từ 5–10 triệu đồng theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP;

Truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 186 Bộ luật Hình sự, với mức phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm nếu gây hậu quả nghiêm trọng.

4. Hướng xử lý phù hợp

Không nên tự ý cấm gặp con, vì hành vi này có thể bị coi là cản trở quyền thăm nom hợp pháp của người cha.

Thay vào đó, bạn nên:

Ghi nhận bằng chứng (ghi âm, ghi hình, tin nhắn…) nếu người cha có lời nói hoặc hành động gây tổn hại tinh thần cho con.

Làm đơn yêu cầu Tòa án hạn chế quyền thăm nom kèm các bằng chứng này.

Song song, gửi đơn yêu cầu thi hành nghĩa vụ cấp dưỡng đến cơ quan chức năng để bảo đảm quyền lợi cho con.