Các tình huống bị truy cứu trách nhiệm hình sự dù không gây hậu quả nghiêm trọng

Nhiều người lầm tưởng chỉ khi gây hậu quả nghiêm trọng mới bị xử lý hình sự. Tuy nhiên, theo quy định hiện hành, có nhiều hành vi vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự dù chưa gây ra thiệt hại lớn. Việc hiểu rõ quy định này giúp người dân nâng cao ý thức pháp luật, tránh vướng vòng lao lý vì thiếu hiểu biết.

1. Hành vi nguy hiểm cho xã hội là yếu tố chính

Theo Điều 2 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), trách nhiệm hình sự được áp dụng với hành vi nguy hiểm cho xã hội, có dấu hiệu của tội phạm dù chưa gây hậu quả thực tế.
Một số tội danh quy định hành vi là đủ cấu thành tội, không cần hậu quả cụ thể, ví dụ:
Tàng trữ trái phép chất ma túy
Tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí quân dụng
Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức
Xâm nhập, phá hoại hệ thống dữ liệu máy tính
Tổ chức đánh bạc dưới mọi hình thức dù chưa xảy ra thiệt hại

2. Ví dụ minh họa một số trường hợp cụ thể

✅ Tàng trữ ma túy dù chưa sử dụng
Chỉ cần bị phát hiện có hành vi tàng trữ chất ma túy (ví dụ: heroin, cần sa…) với khối lượng nhất định, dù chưa sử dụng hay mua bán, người vi phạm vẫn bị truy tố theo Điều 249 BLHS.
✅ Làm giả giấy tờ
Làm giả CMND, sổ đỏ, giấy phép lái xe… để đi đường, vay tiền, đi thi… dù chưa sử dụng hoặc chưa gây hậu quả vẫn có thể bị xử lý hình sự theo Điều 341 BLHS.
✅ Tổ chức đánh bạc qua mạng
Lập nhóm chơi cá cược online, thu tiền thành viên, tổ chức trò chơi dù chưa ai thua thiệt đều có thể bị xử lý theo Điều 322 BLHS (Tội tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc).

3. Vì sao vẫn xử lý hình sự khi chưa có hậu quả?

Mục tiêu của luật hình sự là phòng ngừa, răn đe, và trừng trị hành vi nguy hiểm cho xã hội. Việc xử lý sớm giúp:
Ngăn chặn hậu quả nghiêm trọng có thể xảy ra.
Bảo vệ trật tự an toàn xã hội.
Không tạo tiền lệ xấu cho cộng đồng.

4. Lời khuyên cho cá nhân và doanh nghiệp

Luôn xác minh rõ ràng tính pháp lý của giấy tờ, tài sản, hợp đồng.
Không tham gia, tổ chức các hoạt động trái phép như cờ bạc, cá độ, sử dụng phần mềm vi phạm bản quyền.
Khi có dấu hiệu bị điều tra hình sự, nên chủ động liên hệ luật sư để được tư vấn kịp thời và bảo vệ quyền lợi.

Kết luận

Không phải cứ “chưa gây hậu quả” là sẽ tránh được truy cứu trách nhiệm hình sự. Một hành vi có dấu hiệu tội phạm và được pháp luật quy định là tội, dù chưa xảy ra hậu quả, vẫn có thể bị xử lý. Hiểu đúng pháp luật là cách tốt nhất để tự bảo vệ mình và người thân.

Cần tư vấn pháp lý trong vụ việc hình sự?
📞 Hotline: 0943.612.538
📧 Email: khaitanghong@gmail.com