Bị sếp xúc phạm, người lao động có quyền nghỉ việc ngay không cần báo trước?

Tóm tắt tình huống

Một bạn đọc chia sẻ: Do nhiều tháng liền phải tăng ca vào ngày chủ nhật, bạn đã xin phép không làm thêm nữa. Tuy nhiên, thay vì được cảm thông, sếp lại có những lời lẽ xúc phạm thô tục, cho rằng bạn lười biếng. Sau sự việc, tinh thần bị ảnh hưởng nặng nề, bạn không còn muốn tiếp tục làm việc. Câu hỏi đặt ra: Trong trường hợp này, người lao động có quyền nghỉ việc ngay lập tức mà không cần báo trước hay không?

Quy định pháp luật về quyền đơn phương nghỉ việc

Theo Điều 35 Bộ luật Lao động 2019, người lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng và không cần báo trước trong một số trường hợp đặc biệt, cụ thể:
Không được bố trí đúng công việc, địa điểm hoặc điều kiện làm việc đã thỏa thuận.
Không được trả đủ hoặc trả lương không đúng thời hạn.
Bị ngược đãi, đánh đập, có lời nói hoặc hành vi nhục mạ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm.
Bị cưỡng bức lao động.
Lao động nữ mang thai phải nghỉ theo chỉ định của bác sĩ.
Đủ tuổi nghỉ hưu.
Người sử dụng lao động cung cấp thông tin không trung thực khi giao kết hợp đồng.
Như vậy, hành vi của người sử dụng lao động nếu có yếu tố nhục mạ, xúc phạm nhân phẩm, danh dự sẽ là căn cứ pháp lý để người lao động được quyền nghỉ ngay, không cần báo trước.

Trường hợp nghỉ việc hợp pháp và trái pháp luật

Nếu có chứng cứ chứng minh (tin nhắn, ghi âm, nhân chứng…) rằng người lao động bị xúc phạm, thì việc nghỉ việc ngay lập tức là hợp pháp, không vi phạm hợp đồng.
Nếu không có căn cứ chứng minh rõ ràng, việc nghỉ ngang có thể bị coi là đơn phương chấm dứt hợp đồng trái pháp luật. Khi đó, người lao động có thể phải:
Bồi thường nửa tháng tiền lương theo hợp đồng.
Bồi thường thêm khoản lương tương ứng với số ngày không báo trước.
Hoàn trả chi phí đào tạo (nếu có cam kết đào tạo).

Người lao động nên xử lý thế nào?

Để bảo vệ quyền lợi, người lao động có thể cân nhắc:
Thu thập chứng cứ: Nếu quyết định nghỉ việc ngay, cần có bằng chứng rõ ràng về việc bị xúc phạm danh dự, nhân phẩm. Điều này giúp tránh rủi ro pháp lý nếu phát sinh tranh chấp.
Báo trước theo quy định: Trong trường hợp không có chứng cứ đầy đủ, nên làm đơn xin nghỉ việc và tuân thủ thời gian báo trước (30 ngày với hợp đồng xác định thời hạn, 45 ngày với hợp đồng không xác định thời hạn). Đây là giải pháp an toàn, tránh rắc rối pháp lý.
Khiếu nại hoặc tố cáo: Nếu hành vi xúc phạm có tính chất nghiêm trọng, người lao động có thể khiếu nại đến ban lãnh đạo công ty, công đoàn cơ sở hoặc cơ quan thanh tra lao động để bảo vệ quyền lợi.

Kết luận

Người lao động có quyền nghỉ việc ngay không cần báo trước nếu chứng minh được mình bị sếp xúc phạm danh dự, nhân phẩm. Tuy nhiên, trong trường hợp không đủ căn cứ chứng minh, việc báo trước theo đúng quy định vẫn là lựa chọn an toàn để tránh bị coi là vi phạm hợp đồng.
Việc bảo vệ quyền lợi của bản thân cần được đặt song song với sự thận trọng về mặt pháp lý. Do đó, mỗi người lao động nên cân nhắc kỹ lưỡng và có phương án phù hợp nhất với hoàn cảnh của mình.